ԴԻԱՆԱ ԱՆՓԻՄԻԱԴԻ/Դավադրության տեսություն

Մեղավորը

Մեղավոր էր, որ մեռավ

թափթփված անկողնում,

գլուխը ծուռ ու, 

Աստվա՛ծ իմ,

բերանը բաց մեռավ:

Ու ի՜նչ ամոթ,

սենյակը կեղտոտ էր,

ամաններն՝ անլվա,

չես հավատա, բայց մոխրամանն էլ՝ 

լիքը,

բա փոշի՜ն դարակների վրա։

Հեռախոսից ֆոտոները չջնջեց,

(ինչ անհարմար է բայց),

ոչ էլ նամակները,

կամ էլ էս տկլոր մահը,

ինչպիսի անհարգալից պահվածք,

ի՜նչ խայտառակություն,

կնոջ հետ չհաշտվեց,

պարտքերը չվերադարձրեց՝

ո՛չ ապառիկը և ո՛չ էլ հիփոթեքը,

հարևանին չտվեց վերելակի փողը,

շքամուտքի փականի փողն էլ չիջեցրեց,

գազոնները չխուզեց,

լավ, գոնե լվացքն աներ,

կամ չոր շորերը բերեր ներս։  

Գործի մեջ հաջողության չհասավ էլ,

չդարձավ ստարտափեր,

բլոգեր կամ ինֆլուենսեր,

չէ, բայց ո՞նց հաջողացրեց

էս կարգի մահ մոգոնել,

հիմա ի՞նչ կմտածեն մարդիկ,

ախր ո՞նց չամաչեց։

Գոնե սափրված լիներ

կամ մազերը սանրեր

մինչև ծեծից մեռնելը՝

վնգստալով ցավից,

գիշերվա մեջ

մենակ:

Դավադրության տեսություն

Երեխաներ գոյություն չունեն:

Իրականում դա օպտիկական պատրանք է, 

երբ արցունքի կաթիլի միջով ես նայում,

ամեն ինչ պստլիկ է ու սիրուն,

իրոք գոյություն չունեն, մեծերն են հորինել,

ամենամեծ սուտն է երբևէ հորինված, 

որ ինչ-որ կերպ արդարացնեն

նենգ ծրագիրը,

իբր թե մեկը սոված է ու մեկն էլ վախեր ունի,

իբր մեկի այտերը ցրտից կարմրում են։

Գոյություն չունեն, ինչ-որ այլ պատճառ գտեք

արդարացնելու համար իսկական թվացող պաղպաղակը,

իսկական թվացող արդուկը պլաստմասե, 

իսկական թվացող թզուկ պուդելը,

անորակ սղարանները,

աղմկոտ ծննդյան տոները,

տորթերի կծմծած ելակներն ու

ատամներին կպած կարամելը:

Երեխաները գոյություն չունեն:

Մարդկանց շինարարներն են կառուցում,

արդեն կարելի է ամենուր տեղադրել դրանք,

էլ կարիք չկա թույլտվության,

կառուցում են, հա՛ կառուցում,

հազար գրքի մեջ դրանց նախագծերը կտեսնես,

շինանյութերն էլ հեշտ են ճարվում։

Կառուցում են ու տեղադրում,

նրանք էլ խելոք կանգնում են,

քշում դեդլայնների փոթորիկներն ու

հարկերի տապից չորանում:

Ու կանգնած են իսկական թվացող անձրևի տակ,

իսկական թվացող ձյան մեջ,

կանգնած են, ամենուր կանգնած են,

հետո հալչում են, փոքրանում, կորչում-գնում:

Իրենք իրար գիրկ են նստում

ու բարալիկ, կարոտած ձայնով

շշուկով ականջին փսփսում․

– Մայրի՜կ, ինձ մորիի չուպաչուպս կգնե՞ս,

մա՜մ, ինձ մորիի չուպաչուպս գնիր,

մա՜, խնդրում եմ, ա՛ռ։

Երեխաները գոյություն չունեն:

Սուտ է:

Ինչպե՞ս է հնարավոր իրական աշխարհում 

իսկապես գոյություն ունենան երեխաներ։

Հարևանը

Երեկ տեղափոխվեցի ապրելու

ինքս իմ մոտակայքում: 

Մտածեցի՝ փակ, ամաչկոտ տիպ է,

ավելորդ նեղություն չի տա,

գոնե ծանոթ կունենամ,

ի՜նչ գիտես՝ ինչ է սպասվում,

աշխարհը գժվել է։

Երբ ի վերջո շրջեցի երկու ճամպրուկներս,

ու երկու կակտուսներիցս մեկին 

ուղարկեցի սենյակներում վազվզելու,

իսկ երկրորդին տարա դուրս՝ չիշիկ անելու,

երբ ի վերջո անջատեցի լույսը,

մի շրջազգեստը դրեցի տակս,

երկրորդը գցեցի վրաս

ու գլուխս դրեցի կրծկալի դատարկության վրա,

բախտի տերը թաղեմ, եկավ,

ու մի բան էլ ավելի՝ թզի տարտով։

Ընտիր է,  մտածեցի, լավ էլ հիշում է

անհուսության հետ վանիլե կրեմ խառնելը,

«մերսի» ասացի ու կծեցի տարտը,

ու դուռը պինդ փակեցի,

ու պատուհաններին անցյալ տարվա վերարկուս կախեցի

ու նաև նախանցած տարվա բաճկոնս։

Նորից են թակում դուռս:

Հիմա էլ լուսանկարների ալբոմն է բերել,

բացել է հատուկ ինձ համար, ցուցամատը սահեցնում է․

– Էս հիշո՞ւմ ես, նապաստակի շորն ու մինչև ծունկ իջած ռետուզը,

բա է՞ս, ինչ ծիծաղելի ես, չէ՞,

էս մեկը բա, –  ու բարձրաձայն ծիծաղում է:

Դռան տեղը ցույց տվեցի հանգիստ, քաղաքավարի,

– Դե լավ, քեզ ի՞նչ եղավ,- ասում է ինձ,- կգնամ, էլի։

Դուռը փակեցի, թեյնիկի ձայնը բարձրացրի,

չէ՞ որ սպիտակ աղմուկը քնեցնում է երեխաներին,

բա ինձ ի՞նչ գրողուցավ է կպել,

գլուխս բարձին դրեցի, ու․․․

Էլի են թակում դուռը,

դռան արանքից նայում եմ,

կանգնած է,

հագին՝ պիժամա,

աչքերը՝ կկոցած․

– Մտածեցի՝ էս գիշեր մնամ մոտդ,

էնքան բան ունենք հիշելու,

էնքան բան կա խոսելու,

կբամբասեինք, կծիծաղեինք իրար հետ 

լավ հարևանների նման։

Չէ, պոկ չի գալիս,

էս ինչ զահրումար է,

ես սրա գլուխն ունե՞մ։

Օֆ, իմ բախտի տերն էլ․․․

– Մի րոպե սպասի՝ վրաս բան գցեմ, –

ասում եմ ու դուռը փակում,

երկու ճամպրուկն էլ պատուհանից ճամփում եմ ցած,

կակտուսները վզիս սեղմած գրկում եմ,

մեկը մլավում է,

երկրորդը՝ վնգստում․

ֆիլմերում տեսած հրշեջի աստիճանը

պատկերացնում ու փախչում եմ,

դե թող հիմա կանգնի ու թակի, հա թակի։

«Ի՞նչ է լինելու հետդ, որ էլ չսիրի քեզ»՝

հենց էս հարցից փախա,

ձայնից զգացի, 

որ նման մի բան էր պատրաստվում ասել։

Գրողը տանի, մի ուրիշ տուն կգտնեմ,

ափսոս երեք ամսվա վարձը նախապես էի վճարել։

Հատելով սահմանը

Փրկված ես, թե չէ,

մեկ է, քեզ քնի երկիր են ուղարկում:

Փաստաթղթերդ էլ չեն ստուգում՝

դիագնոզ թե անամնեզ,

դեղերի անվերջ ցուցակ:

Վերջ: Ընդունեցին քեզ: էստեղ ոչ ոք հարցեր չի տա:

Տեղավորվում ես տաք-տաք տեղաշորի մեջ,

երազիդ մեջ չխցկես փշոտ լարերով ցանկապատը:

Իմ մեծաչյա, այ իմ դրախտի բողբոջ,

Էստեղ կարող ես քնից առաջ աղոթել ու երգել:

Միշտ զարմանում էիր,

թե ոնց քեզ զոհաբերեց հավերժական արթնության համար

Նա, ով ստեղծել է մանգոյի հյութեղ համբույրը,

հասունությունը պապայայի, 

լեզվի ծայրով զգալը համերի տեսիլքն ու

աչքերը փակ լողալ սովորեցնելը քեզ:

Փրկված ես, ահա քնի երկիրը։

Այստեղ ոչ ոք չի պայթում ականի վրա,

շուրջօրյա  դեղատների մոտ միշտ

լուսացույցներն աշխատում են.

տոկուն եղիր: 

Աշխատիր,

լեզու սովորիր,

պատմություն, սահմանադրություն

ու հանգցրու աչքերիդ նստած արևադարձային տենդը:

Նորմալ սնվի՛ր։

Խաղաղվի՛ր։

Մենակ էն է, որ միշտ նույն երազը կտեսնես․

կանգնած ես ավելի մեծ երկրի սահմանի մոտ,

խստահայաց սահմանապահի հետ ես խոսում

ու սպասում ես անձնագրի մեջ երազած կնիքին. 

«Մահվան տարածք մտնել՝ 

մշտական ​​բնակության իրավունքով»։

Փրկված ես։

Թաքցնել

Նկատվել է սեփական դիակը թաքցնելու փորձ:

Այս հայտարարությունն իմ մասին է,

դրանով գունավորել են քաղաքի ճակատամասերը,

երկնքում արտացոլված գովազդային պլպլան վահանակները,

ավտոբուսներն ու մետրոյի վագոնները:

Տեսնես ո՞վ ինձ հետևեց, ո՞վ ինձ տեսավ։

Անիմաստ ու երկար հայհոյում եմ:

Թավշյա կոշիկներ, երեկոյան հագուստ,

ասես ինչ-որ մեկի բանասիրական թեզից հատված եմ՝

արտագրված մեջբերում կամ ծանոթագրություն։

«Նկատվել է սեփական դիակը թաքցնելու փորձի ժամանակ», – 

կարդում եմ հայտարարությունները:

Քաղաք, հին գրամեքենա,

գիշերվա վրա ճզմված թիթեռների թանաք,

պոեզիան մեռավ, և ես թաքցրի դիակը:

Թաքցրի, բայց, միևնույն է, անհանգիստ եմ։

Որտեղ ասես չխցկեցի՝ գրքերի մեջ, զգեստների արանքում,

ծաղկանոցում, վրացերենի դասագրքի մեջ,

(Լռությո՜ւն։ Բառը նորից վախ բերեց․․․ 

Ինչպե՞ս ստեմ, եթե դիակը հերձեն:)

Ու այս բանաստեղծության մեջ էլ երևում է ահա

ոտքի եղունգը կամ փունջը մազերի,

ոչ մի բանում չես կարող ինձ մեղադրել,

հեշտ մեռավ, բացարձակ չեմ տանջել։

Գրածս ջնջեցի, պատռեցի թուղթը,

դեմքն էլ անհետացրի քաղաքի ֆոնից…

Նկատվել եմ դիակս թաքցնելու ժամանակ:

Կարծում եմ՝ կմարսեմ:

Թարգմանությունը վրացերենից Ասյա Դարբինյանի