Էկա Քեվանիշվիլի/Հանձնարարություն երկուսի համար

Ներբող աշխարհի ամենագեղեցիկ խնձորին

Ի՜նչ գեղեցիկ ես, իմ բակի՛ խնձոր։
Ա՛յ պեպենոտ։
Ա՛յ գետիս կարմրախայտի պես պուտպուտիկ։
Ինչի՞ց է վարդագունել այտդ,
Գաղտնի ժամադրությունից վերադարձած աղջկա պես:
Ինչի՞ց է թառամել ծուռմռտիկ մասդ՝ տատիկիս ձեռքերի պես։
Խնձո՛ր, ա՛յ խնձոր,
Այդ դու ես կարծում, որ պարզապես խնձոր ես,
Որը աճել է մի սովորական ծառից։
Դե մի հատ ինձ հարցրու։
Ինչքան եմ նախանձում քո գեղեցկությանը, քո ծնվելուն, քո անկմանը,
Քո փտելուն էլ եմ նախանձում իմ բակում,
Ու այն ճյուղի վարքին էլ արևոտ օրերին,
Որ շրջվում է պատուհանիս կողմը՝
Դեպի իմ սենյակի պատուհանը, որտեղ այլևս չկամ:
Իսկ ամռան հորդ անձրևի ժամանակ
Քեզ հովացնում է անձրևս, գրկում է քեզ:
Այդ անձրևն է պեպենոտ դարձնում քեզ,
Այդ քամին, այդ հանկարծակի սառնամանիքը։
Դրանք իմ պեպեններն են:
Ի՜նչ երջանիկ ես, իմ բակի՛ խնձոր, ի՜նչ հյութալի, ի՜նչ առողջ,
Ինչքան եմ ուզում այն ժամանակ տեսնել քեզ, երբ ծաղկում ես ու
Քաղցր  տերևներդ ես թափում, որ երևաս:
Ա՛յ խնձոր, երանի իմանայիր, թե ինչպես ես գալիս ինձ մոտ:
Երբ քաղում են քեզ,
Ձմռան համար պատրաստում,
Սառը սենյակներում դնում,
Ինձ համար են քեզ ընտրում ու ուղարկում:
Նրանք կարծում են, որ ինձ միրգ են ուղարկում՝
Ձմռանը բերանի համը թարմացնելու համար։
Զբաղվելու  համար:
Երկաթով հարստանալու համար:
Իսկ իրականում
Իմ նախկին կյանքն են ինձ ուղարկում:

Հանձնարարություն երկուսի համար

Պիտի տեսնեք, թե ինչպես են խառնվում, ինչպես աշխուժանում,
Երբ հանձրարարություն եմ տալիս:
Այս ու այն մարդու համարն է պետք այն հեռավոր գյուղից:
Դեռ խոսքս չավարտած՝ անցնում են գործի:
Ձմռան  իրենց  պարապ կյանքը
Նման է գյուղի պատշգամբներից կապված դատարկ պարանի,
Երբ այլևս ոչ ոք լվացք չի փռում:
Միանգամից սկսում են շարժվել, հայրս թախտից է վեր կենում,
Մոռանում է ցավերը,
Մայրս սկսում է զանգել հին ծանոթներին։
Օգտակար են դառնում, անհրաժեշտ, գլխավոր հերոսներ:
Զանգում են ծանոթ ու անծանոթներին,
Ձյան մեջ խրված տներն են արթնացնում,
Հին ծանոթների հետ դարդերն են փոխանակում․
Հո բան չի՞ պատահել, ամեն ինչ լա՞վ է…
Մի քիչ զարմանում եմ՝ էլ ով է զանգում լավ լուրի համար:
Նրանք կախարդներ են դառնում,
Ինձ համար անհասանելին պիտի հասցնեն,
Համ էլ իրարից առաջ են ընկնում,
Ձիգ-ձիգ  են կատարում,
Ես որ փնտրում եմ այն մարդու գտնելու առաքելությունը:
Եվ, ի վերջո, երբ գտնում են,
Հաղթանակած, հպարտ ձայնով զանգում են ինձ ու ասում․
– Դե, գրանցի՛ր: Գրիչ կա՞ մոտդ։
– Կա,- ասում եմ ու հեռախոսի
Նոթերի մեջ եմ գրանցում համարը:
Եվ մտածում եմ՝ Աստվա՛ծ իմ, 
Երանի միշտ ունենամ փնտրելու մարդիկ:
Եվ միշտ ունենամ նրանց գտնողներին:

Հին սիրո երգը

Պահարանը հավաքելիս կորած գուլպայի զույգը
Այնպես ընկավ,
Ինչպես նկարների ալբոմի՝ մեջտեղից կտրված նկար,
որից քեզ հեռացրել են:
Հիմա զղջում  եմ, թե ինչու չքացրի քեզ:
Ինչո՞ւ չի կարելի՝ ուղղակի լինես
Իմ մեծ, բայց հին սերը,
Որի մասին հրապարակավ կպատմեի,
Ու մեկ է՝ ոչ ոք չէր նեղանա,
Ոչ ոք չէր հայհոյի ինձ,
Թե էս տարիքի կինը ոնց է խոսում
Անցյալ դարի սիրո մասին:
Բայց ինչ անենք, որ գոյություն ունեինք ու շողշողում էինք։
Ինչո՞ւ ենք այսպես վախենում հնացած ու անէացած սերերից։
Ու  խցկում ենք ինչ-որ խորքերը
Այս զույգը կորցրած գուլպայի պես՝
Պահարանի խորքում ապրող:

Ես աղջիկ եմ

38 տարեկան եմ ու աղջիկ եմ:
«Տիկին»-ով են դիմում ինձ բանկում, շուկայում և խանութում:
Եվ արդեն ամենուր: Տիկին:
Չեմ շրջվում:
Ուզում եմ հենց տեղում հանվել ու սիրտս ցույց տալ՝ ահա՛, տեսե՛ք,
Ո՛չ ձեռքերի նման ճլորել է ու ո՛չ էլ պարանոցի նման թուլացել ու ո՛չ էլ
Թևերի նման ուռած է, ո՛չ էլ երակներն են ուռել՝
Թփրտացող ու արյունոտ է, ինչպես նախկինում:
Ես աղջիկ եմ,
Քանի դեռ նրա հին մեքենայում դիմացն եմ նստում
Ու խաղողի այգի ենք գնում դխդխկալով,
Քանի դեռ ինձ համար պաղմաղակ է գնում:
Ես աղջիկ եմ:
Քանի դեռ հայրս ողջ է:

Մայրիկը եկավ

Մայրիկը եկավ։
Սրանից լավ երկբառանի ի՞նչ նախադասություն կա։
Մայրիկը եկավ, նա արդեն 67 տարեկան է:
Ինքնուրույն նստեց երթուղային,
Եկավ, եկավ ու հասավ ինձ,
Դիմավորեց նրան հոգնած, առօրյայից հյուծված զավակը,
Մայրիկը եկավ
Ու ջուր լցրեց արմատներիս վրա։
Մայրիկն աշնան հոտ ուներ՝ իրականության հոտ,
Տերևների հոտ, ու մայրիկը բերեց հայրիկիս
Պատմությունները, էժան հանձնած խաղողի գները,
Պահածոյացված ամառը,
Մայրիկը բերեց իմ քաղաքը,
Իմ մանկության սովորություններն ու վարքը, արգելքներն էլ,
Եվ ես տուն վերադարձա։
Մայրիկը եկավ, ու ի՞նչ մի բանաստեղծության թեմա է սա։
Ամեն օր մեծ քաղաքում, երևի, բոլորի մոտ գալիս է
Գոնե մի մայրիկ։
Իրենց գլխաշորերով, գյուղերով, ջերմությամբ։
Ավելի լավ է գրեմ ինչ-որ քաղաքային խենթությունների մասին,
Նախագահի խոզավարի ընտրությունների մասին,
Ծեծված կանանց մասին։
Բայց ինձ մոտ մեկ է՝ մայրիկիս մասին է գրվում, 
Քանի որ նա անցել է երեք հարյուր կիլոմետր ոլոր-մոլոր ճամփեք,
Ինն անգամ անհանգստացրել վարորդին, խնդրել կանգնել,
Շունչը  հետ բերել, ներողություն խնդրել և շարունակել։
Ամեն ինչի մասին կարող եմ գրել, ինչն ավելի 
Պահանջված կլինի և ավելի հետաքրքիր մարդկանց։
Բայց ոչ այսքան հազվադեպ դարձած պատմություն,
Ինչպիսին մայրիկի՝ փոքր քաղաքից մեծ քաղաք գալն է։
Մայրիկը եկավ։

Վրացերենից թարգմանեց Ասյա Դարբինյանը