«Փոխակերպման» շամանական ծեսերում հոգեմետ բույսերի կիրառմամբ և այլ պրակտիկաների օգնությամբ (ծոմապահություն, պար, խարանում, դաջվածք, մարմնի ձեւափոխում, բառերի կրկնություն) ինիցացիայի ենթարկվողը փոխվելու համար առաջին հերթին պետք է գիտակցի իր դիրքը կենսական էներգիայի արտադրության, վերարտադրության եւ սպառման նկատմամբ։ Սա այն է, ինչ մարդաբաններն անվանում են «տեսնել սննդային շղթան»: Ինիցիացիան անցնողը հասկանում է, օրինակ, որ կյանք և էներգիա է քաղում բույսերից կամ կենդանիներից (կամ մարդուց ` այնպիսի մշակույթներում, որ ընդունելի են համարում մարդակերությունը), որոնց նա սպանում է սնվելու կամ այլ նպատակով: Աբրիգենների որոշ հասարակություններում կարեւոր է հասկանալ տարբերությունը «ուտելու համար սպանելու» և «իշխանություն կուտակելու համար սպանելու» միջեւ: Փոխվելու համար ուժ հավաքելու մղումը, որը համակել է բոլոր ցանկությունները, պետք է աստիճանաբար ընկալվի որպես մահվան կուտակում, որպես թույն, որի պաշարները սպառնում են կյանքի հավասարակշռությանը:
Ճնշման ձեւերի ուժեղացմանն ու նորազատական ժողովրդավարությունների ինստիտուցիոնալ անգոծունակության մերկացմանը զուգընթաց Քովիդ-19ի ճգնաժամը ակնբախ դարձրեց հայրիշանական-գաղութատիրական կապիտալիզմի սննդային շղթան: Համաճարակի ընդլայնման քարտեզագրությունը և դրա աղետալի ազդեցությունը համաշխարհային տնտեսության վրա մեզ թույլ են տվել «տեսնել» կապը անտառահատումների և վիրուսային աղտոտման միջև, սննդի արդյունաբերության և դեղագործական արդյունաբերության միջև, խնամքի հաստատությունների, ռասայական խտրականության և աշխատանքի ֆեմինիզացիայի միջև, Հարավում բանվորների շահագործման և Հյուսիսում սպառման շղթաների միջև, հեռավար աշխատանքի և թվային պոռնոգրաֆիայի միջև: Վուհանը համաշխարհային ավտոմոբիլային արդյունաբերության առանցքային հանգույց է՝ գործարանների տունը, որոնք արտադրում են պահեստամասեր եվրոպական մեքենաշինական ընկերությունների համար, ինչպիսիք են Peugeot-ը և Citröen- ը: Չինաստանը, Հնդկաստանը և Պակիստանը տեքստիլ արդյունաբերության համաշխարհային կենտրոններ են: Հարավային Ամերիկան և Աֆրիկան շարունակում են մնալ հիմնական վայրերը, որտեղ հազվագյուտ մետաղներ և այլ հումք է արդյունահանվում՝ անհրաժեշտ աշխարհում ամենաբարդ հաղորդակցական և թվային տեխնոլոգիաների ստեղծման համար: Գրող Էդուարդո Գալեանոն նշում է, որ նախկինում այդ գործընթացների թունավորությունը զգացվում էր հիմնականում տեղական մակարդակում ՝ համաշխարհային կապիտալիզմի ծայրամասերում, որտեղ «ոսկին վերածվեց աղբի, իսկ սնունդը ՝ թույնի»: Այսօր կապիտալիզմի հոսքը հագեցրել է ամբողջ աշխարհը. աղբը հասել է հյուսիսային լողափեր, և թույնը լցնում է մեր ափսեները:
Դասակարգային, ռասայական, գենդեռային եւ սեռական տրոհումների արդյունքում առաջացած անկայունությանը ավելանում են իշխանության այլ տրոհումներ ՝ բախտի քմահաճույքին թողնված անպաշտպաններն ընդդեմ պաշտպանվածների, ապաստան ունեցողներն ընդդեմ փողոցում ապրողների:
Ճգնաժամը բացահայտեց նաև հայրիշխանական-գաղութատիրական կապիտալիզմի մարդակեր գործառույթը: Գաղութային արդիականությունը կենդանի մարմինները բաժանել է տեսակների, դասակարգերի, ազգությունների, ռասաների, սեռերի, սեռականությունների, կարողությունների և այլնի: Համաշխարհային այս տնտեսության մեջ ոմանք դիրքավորվում են իբրեւ գիշատիչներ, մյուսները՝ որպես որս: Սեռական և ռասայական բռնությունը փոխվում է վիրուսի հետ: Դեմքի դիմակները և սանիտարական արտահագուստը նվազեցնում են տղամարդկանց և կանանց, սեւերի եւ սպիտակների տարբերությունը: Բայց զգետի եւ դիմակի տակ տարաձայնությունները պահպանվում են և ընդգծված են: Մի կողմից, տեսնում ենք, որ հարուստ սպիտակամորթները վարակելիության առումով ցածր ռիսկային գոտում են, մյուս կողմից ՝ աղքատ, ֆեմինիզացված և գունավոր բանվորները գրեթե ստիպողական վարակման են ենթարկվում։
Դեմոկրատական ինստիտուտները, որոնք իբրև թե պարտավոր են պաշտպանել խոցելի խավերին (երեխաներին, հիվանդներին, ծերերին, հատուկ ֆունկցիոնալ կամ հոգեբանական կարիքներ ունեցող մարդկանց, օրինակ), բացահայտեցին իրենց մեղսակցությունը հայրիշխանական-գաղութատիրական կապիտալիզմի համակարգին ՝ վարվելով այնպես, ինչպես պետությունն է պահում իրեն ամբողջատիրական և գաղութատիրական ժամանակներում՝ թողնում է բախտի քմահաճույքին, կորզում, ճնշում, կեղծիքներ կիրառում, պատժում ու սպանում: Նեոլիբերալ մասնավորեցումից թուլացած ինստիտուտները փոխում են միմյանց և կլանում միմյանց: Պատերազմը, որի մասին հիշատակում են քաղաքական առաջնորդներն իրենց ելույթներում՝ Միացյալ Նահանգներում, Բրազիլիայում կամ Ֆրանսիայում, պատերազմ է, որը համակարգը մղում է քաղաքացիների դեմ: Հիվանդանոցները դառնում են խրամատ, ծերանոցները դառնում են դիահերձարան, սպորտային ասպարեզները դառնում են անօթեւանների պահման կենտրոններ, բանտերը դառնում են զանգվածային մահապատժի վայրեր, որն իրականացնում են վիրուսային հրձիգ ջոկատները: Փողոցներում ուժեղացվում եւ օրինականացվում են ոստիկանական բռնությունները հանուն սպիտակների գերիշխանության։
Պատերազմը նաև տան ներսում է: Տան տարածքը ՝ իմունային պատիճը, պարզվեց՝ ոչ միայն հարաբերական անվտանգության կղզյակ է, այլև ճնշման և հետերոպատրիարխալ բռնության բոլոր ձևերի խտացման վայր: Տանը մնալու հրահանգի լայն կիրաության ընթացքում կենցաղային, այդ թվում սեռական բռնության դեպերը միայն բազմապատկվեցին։ Մինչ հեռավար աշխատանքը դառնում է նորմա, խնամքի և վերարտադրության, սիրո և սեքսի հետ կապված աշխատանքը դեռևս չի ճանաչվում որպես աշխատանք: Դասակարգային, ռասայական, գենդեռային եւ սեռական տրոհումների արդյունքում առաջացած անկայունությանը ավելանում են իշխանության այլ տրոհումներ ՝ բախտի քմահաճույքին թողնված անպաշտպաններն ընդդեմ պաշտպանվածների, ախտահանողները ընդդեմ նրանց, ում մարմնները ախտահանվում են, մասնավոր տներում բնակվողներն ընդդեմ հատուկ հաստատություններում պահվողների, ապաստան ունեցողներն ընդդեմ փողոցում ապրողների, սննդի արտադրողներն ընդդեմ ուտողների, խնամողներն ընդդեմ խնամքի կարիք ունեցողների:
Covid19-ի հարուցած ճգնաժամը և դրա՝ կյանքի ու մահվան տնտեսական և քաղաքական (վեր)արտադրության ենթակառուցվածքի ու ճնշման բոլոր ձևերի հիմնարար փոխկապակցվածությունը բացահայտելու կարողությունը կարող են օգնել մեզ ուրվագծել նոր, համամոլորակային, հեղափոխական շարժումը, որի համար ռասայի, սեռի, դասակարգի եւ կարողությունների վրա հիմնված ճնշման ձևերը չեն հակադրվում միմյանց, այլ միահյուսվում են։ Քիմբերլե Կրենշոուի աշխատանքների և ավելի լայն իմաստով՝ ինտերսեկցիոնալ ֆեմինիզմի շնորհիվ մենք կարող ենք հայացք նետել պատմությանն ու տեսնել, որ ազատագրման քաղաքականությունը չափազանց երկար ժամանակ կառուցված է եղել ինքնության քաղաքացիացման տրամաբանության համաձայն և հիմնականում դեռ այդպիսին է։ Ժողովրդավարության հորիզոնն ընդլայնող շարժումները ձեւավորվեցին բինար հակադրությունների շուրջ, որոնք ի վերջո պայքարի քաղաքական սուբյեկտներին վերահպատակեցրին եւ ստեղծեցին բացառություններ․ օրինակ ՝ ֆեմինիզմ կանանց, հետերոսեքսուալների և սպիտակների համար (ընդունելով եւ նորմալ համարելով, որ այն չի օրինականացվում, ինչես նաեւ՝ հոմոֆոբիան, տրանսֆոբիան եւ ռասիզմը) կամ ԼԳԲՏ + քաղաքականությունը համասեռամոլների, բիսեքսուալների և տրանսսեքսուալների համար (որտեղ «+»-ը ավելի շատ սպիտակ եւ հարուստ լինելու քաղաքական լրացումը ցույց տալու համար է, քան ռասայական և գենդերային փոքրամասնությունների ընդգրկման): Կամ սահմանափակ կարողությունների նկատմամբ տարվող քաղաքականությունը՝ սահմանված համաձայն բժշկական կատեգորիաների, որոնք դեռևս հակադրում են «valid» և «invalid» մարմինները՝ կապիտալիստական արտադրության չափանիշի համաձայն, և որոնք ֆեմինիստ, քվիր կամ տրանս մարդկանց պահանջները շքեղություն են համարում հաշմանդամության պայքարի ոլորտի համար: Այսպիսով, պակասող փոքրամասնությունների ավելացումը նորազատական շրջանակի կամ մարդու իրավունքների գաղութատիրական, մարդակենտրոն շարժումների շրջանակների մեջ չի ապակայունացնի կապիտալիստական, տեխնոհայրիշխանական սննդային շղթան։ Ավելին, մինչեւ վերջերս պայքարը ձևավորվում էր արդարության և ճանաչման, ազատության և հավասարության, բնության և մշակույթի միջև: Մենք հետեւել ենք հարաճուն անտագոնիզմին դասակարգային և ցեղի ու սեռի քաղաքականությունների միջև և թե ինչպես է ֆեմինիստական ազատագրումն օգտագործվում ռասիստական և հականերգաղթային քաղալականության ամրապնդման նպատակով։ Արդարության, ազատության եւ հավասարության ժամանակակից գաղափարները դեռ չափազանց հաճախ են հիմնվում հայրիշխանական, գենդեր-բինարային եւ ռասիստական կոնսենսուսի վրա։ Ես նախընտրում եմ խոսել աշխարհի սոմատիկ-քաղաքական լյումպենի մասին (կենդանի մարմինների և օրգանիզմների բազմազանություն, որոնցից էներգիան արդյունահանվում է տարբեր կառավարական հնարքների միջոցով), որը դառնում է համամոլորակային վերափոխման նոր քաղաքական ուժը ( ոչ թե մեկ միասնական սուբյեկտի կամ ինքնության մասին):
Ձգտելով հաղթահարել ավանդական, ռեդուկցիոնիստական հակադրությունները բանվորական շարժման եւ ֆեմինիզմի միջեւ, ապագաղութացման եւ բնապահպանության միջեւ՝ ֆեմինիզմի տեսաբանների մի ամբողջ շարք (ինչպես Սիլվիա Ֆեդերիչին, Դոննա Հարաուեյը, Ֆրանսուազա Վերգեսը, Էննի Շպրինկլը եւ Բեթ Սթիվենսը) առաջարկում են մեզ պատկերացնել ժամանակակից բանվորական դասակարգը որպես միներալիզացված, բուսականացված, անասնացած, ֆեմինիզացված եւ ռասայականորեն գունավորված մարմինների ու օրգանիզմների մի մեծ համույթ, որոնք Երկիր մոլորակի վրա տեխնո-կյանքի սեռական, զգացմունքային եւ հասարակական վերարտադրության արժեզրկված գործն են կատարում։ Բացի այդ, այս տրանս-էկո-սեքսուալ-ֆեմինիստական եւ ապագաղութատիրական հեռանկարը հանգեցնելու է քաղաքական սուբյեկտի եւ նրա ինքնավարության ձեւափոխմանն ու վերաներկայացմանը։ Ապագա հեղափոխությունը կիրարկում է այս հեռանկարները համաշխարհային պրաքսիսի կամ, ավելի ճիշտ, «սիմպոեզիսի» միջոցով՝ Հարաուեյի բառերով ասած։ Սրանք բանակցություններ չեն ներկայացուցչության ինչ-որ քվոտաների կամ ճնշվածության աստիճանի շուրջ, որքան էլ թե աջ թե ձախ քննադատները փորձեն երգիծական լույսի տակ ներկայացնել։ Ապագա հեղափոխությունը խոցելի, կենդանի օրգանիզմը տեղադրում է քաղաքական արտադրության եւ վերարտադրության կենտրոնում։
Նատուրաիզացնելով հասարակական եւ սեռական վերարտադրության ոլորտը՝ թե մարքսիզմի, թե լիբերալիզմի քաղաքական փիլիսոփայությունը ընդգծում է վերահսկողությունը ատադրության միջոցների նկատմամբ։ Մինչդեռ ֆաշիզմի քաղաքական լեզուն քաղաքական դիսկուրսում կենտրոնական դարձրեց սեռական վերարտադրության կենսական միջոցների բռնազավթումը (առնականության եւ կանացիության, ընտանիքի եւ «մաքրացեղության» սահմանումն ու վերահսկողությունը դրանց նկատմամբ)։ Դոնալդ Թրամպի ԱՄՆ-ից մինչեւ Ժաիր Բոլսոնարուի Բրազիլիան, Անջեյ Դուդայի Լեհաստանից մինչեւ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի Թուրքիան մենք բախվում ենք ամբողջատիրության նորազգայնական եւ տեխնոհայրիշխանական ձեւերին։ Վաղ թե ուշ ամենակոպիտ ձեւով բախվելու ենք հեռախոսային իմունաթրեքինգի օրինականացմանը, նաեւ տեխնոամբողջատիրության եւ կենսաթվային հսկողության ձեւերի ընդարձակմանը մինչեւ համաշխարհային ընդգրկում։
Ճգնաժամը կոչ է․․․ ոչ զինվելու, այլ ավելի շուտ երազելու, ստեղծելու նոր, հզոր հակամշակությաին ուժ, որն ունակ կլինի տեխնոհայրիշխանական ուժերի գրոհի դեմն առնել։
Ամբողջատիրության գրոհող ուժերի դեմ հին հայրիշխանական-գաղութատիրական պրոդուկտիվիզմները, ավելի ստույգ՝ նորազատականությունն ու կոմունիզմը եւ դրանց ազգային կամ համաշխարհային տարբերակները չեն կարող հանդես գալ որպես իրական ուժեր, որոնք ի վիճակի կլինեն դրանց մարտահրավեր նետել, քանի որ դրանք ունեն նմանատիպ նեկրոքաղաքական ենթակառուցվածք, համեմատելի ածխածնային էներգետիկա, արտադրողականության եւ տնտեսական աճի միեւնույն իդեալը եւ կանխադրում են միեւնույն քաղաքական մարմինը՝ ռասայական առումով «մաքուր», առնական եւ հետերոսեքսուալ սուբյեկտը։ Ազգայնականները ցանկանում են անցյալ վերադառնալ։ Տեխնո-նորազատականները եւ կոմունիստները արագ աճ են ցանկանում։ Նրանցից ոչ մեկը իսկապես արմատական փոփոխություններ չի ուզում։ Սա թերեւս Քովիդ 19-ի կատարմամբ աշխարհի կանգի տեխնո-շամանական ծեսի ամենակարեւոր դասն է։ Միայն վերֆեմինիստական, հակառասիստական, հակագաղութատիրական եւ բնապահպանական պայքարների նոր դաշինքը կարող է դիմակայել ինստիտուտների սեփականաշնորմանը, հարստության եւ պարտքի տնտեսության շահութականացմանը, նորազատական եւ տեխնոհայրիշխանական ամբողջատիրության գրոհին։ Միայն լայն մարմնա-քաղաքական հեղափոխությունը կարող է շարժման մեջ դնել իրական այլընտրանքը։
Թարգմանությունը՝ «Գրողուցավի»
Աղբյուրը՝ այստեղ։