Արփի Ոսկանյան/Տպավորություններ կյանքից

Նրանց, ում չես սիրել

Հիմա քեզ համար ավելի թանկ են նրանք, որ սիրել են քեզ,
քան նրանք, ում սիրել ես դու։
Քեզ սիրածները հիմա քեզ թվում են կատարյալ,
հատկապես քո սիրածների հետ համեմատելիս։
Չէ՞ որ նրանց հոգում կախված է եղել քո սրբապակերը։
Տեսնես ո՞նց է բաբախել սիրտը նրանց
այդ պատկերին նայելիս։
Ի՜նչ մեծ է եղել սերը, որ հորդել է առանց լցվելու։
Եվ ինչ հրաշալի է եղել այդ դավանանքը,
կուզեիր դու էլ երկրպագել նույն աստծուն,
բայց դու ես Աստվածը։
Որպես իսկական մարտիրոսների՝
դու ուզում ես նրանց տալ հավիտենական կյանք,
նստեցնել աջ ու ձախ կողքիդ, գոգիդ ու գլխիդ միաժամանակ,
դու ուզում ես փոխհատուցել ու հատուցել անվերջ
պատահաբար գողացած սիրտը նրանց,
դու ուզում ես մարել պարտքը անմարելի,
որ երբեք, էլ երբեք չտեսնես նրանց
քո հաջորդ կյանքերից ոչ մեկում։

2024

Տպավորություններ կյանքից

Ում ասես չտեսա գրքի փառատոնին,
Իմ հին-պլատոնական սերն էլ էր եկել,
Ես էլ էի դե այնտեղ,
Ժյուրիի անդամ էի դե․
Պիտի կարդայի ու գնահատեի
Ուրիշների բանաստեղծությունները։
Իմ հին-պլատոնական սերն էլ էր եկել,
Բայց ես նրան չտեսա,
Ինձ ասին, որ նա անցավ գրքերի արանքով,
Սյունաշարի կողքով ու կամարների տակով,
Անգամ մատով ցույց տվին,
Բայց ես չտեսա։
Իսկ հետո լրագրողները հարցրին
Տպավորություններս այս տարվա փառատոնից,
Ու ես հիշեցի իմ հին-պլատոնական սիրուն
Ու թե ոնց սկսեցի բանաստեղծություն գրել,
Որ չվազեմ նրա հետեւից ու չփաթաթվեմ նրան․․․
Հիշեցի, որ նա անցավ իմ միջով, ու ես նրան չտեսա․․․

2024

Մոխրոտի զգեստապահարան

Իմ զգեստները լինում են երկու տեսակի՝
պարահանդեսային, շնորհանդեսային, հանդիսավոր
եւ քրջոտ-մրջոտ, գիշերանոցային-տնային,
ծայրահեղ դեպքում՝ թաղի խանութ վազելու։

Եվ ճիշտ ինչպես հեքիաթում՝ կեսգիշերին մոտիկ
շպարս թափվում է, ներկը լղոզվում, թարթիչս պոկվում,
կոշիկիս բարձր կրունկը փողոցի փոսերն է ընկնում,
արսուփարս էլ կլինեմ, թե ինքնամոռաց եմ խմել։

Ու կառքն էլ չի գտնում հասցեն, դդումի հաշիվ,
ուզում եմ փողոցի մեջտեղում հանել- թողնել շորերս,
որոնց փեշերի մեջ ոտքերս խճճվում են,
ու մանավանդ էդ բարձրակրունկներն եմ ուզում հանել․․․

Հետո հիշում եմ, որ կորցրած կոշիկները գտնվում են,
իսկ տանը ինձ կեղտոտ ամանների կույտ կա սպասող,
դաս չարած երեխա ու գործից վերադարձած ամուսին
եւ ասում եմ ինձ՝ տո դու ի՜նչ Մոխրոտ, այլ թամբալ կնիկ։

Ֆելդշերական

Նա ապրում էր
իր կյանքը ռազմադաշտ՝
ծանր ճակատամարտեր,
պարտություններ ու հաղթանակներ,
հերոսություն,
դավաճանություն։

Նա ապրում էր զինվորի պես՝
ազնիվ ու արի,
անխնա նետվելով գիրկը․․․
էլի մի գիրկ,
գրկեր անհամար․․․

Ու նա գիտեր,
որ ինչ-որ տեղ՝
ոչ շատ հեռու, բայց ոչ էլ շատ մոտ
բուժակն է,
որի մոտ կտանեն իրեն ի վերջո՝
անդամահատ ու արնաքամ,
այդպես էլ չճաշակած սերն իսկական,
ավանդելու նրա ձեռքերի մեջ այն,
ինչ մնացել էր հաշմված հոգուց։
Եվ նրա սիրտը նվաղում էր
ու լցվում գորովանքով,
երբ պատկերացնում էր
դեմքն այդ սիրելի։
Եվ ի՞նչ էր նրա կյանքը՝
տանջալից դեգերում
դեպի մարդն այդ
անծանոթ,
ուշացած
ու վերջին։

Մի մեկ, որ երկու չի դառնում

Եվ այնուամենայնիվ հիասքանչ է-
չարչարանքը Քրիստոսի․
տառապիր մեր բոլորի փոխարեն,
տառապիր, այ մարդ,
թուքն ու մուրը, որ մենք պիտի ուտեինք,
թող զարդարի քո չարչարված մարմինը,
քո հոգնատանջ հոգին,
քո կոտրված ոգին,
եւ քարը, որ մեզ պիտի շանսատակ աներ,
եւ թուրը, որ մեզ պիտի սրախողխող աներ,
եւ մեր բաժին թուրքը,
եւ մեր բաժին ռուսը,
բոլորը՝ քեզ։
Ինչ հաճելի է ունենալ քեզ պես մեկին՝
մեկին, որ երբեք երկու չի դառնում,
որ չի գումարվում ու չի հանվում,
չի բաժանվում ու չի բազմապատկվում,
միակն է ու մենակը,
սեւագործ բանվորը մեր,
որ կզղջա մեր փոխարեն,
որ ներում կհայցի ու կների,
որ կստորանա մեր փոխարեն,
որ չի ընկճվի ու գուցե նույնիսկ
հպարտ կլինի մեր տեղը,
եւ կսիրի, այո, եւ կսիրվի,
որ մեր փոխարեն կմեռնի
ու մանավանդ կհառնի մեր փոխարեն։
Ավելի երկար, քան «Սանտա-Բարբարան»՝
սա մի սերիալ է, որ երբեք չի ավարտվելու․
մենք՝ հարեւան, բարեկամ, ազգուտակ,
Պիղատոս, Մագդաղենացի ու Բարաբա,
կսրճենք ոտը ոտին գցած
ու զմայլանքով կնայենք քո երթին․
մեր աշխարհին զուգահեռ աշխարհում
քայլիր, մեր վճռական մենակ,
եւ ուրիշ ի՞նչ կարող ես անել,
դու ո՜ւր պիտի փախչես մեզնից
եւ ո՜ւր պիտի փախչես բեռից,
որ տվել ենք շալակդ։